Kurumlar Vergisi Mükelleflerine, Ek Vergi Getirildi!

Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Genel Başkanı Sayın Emre Kartaloğlu, 2022 yılı için kurumlar vergisi mükelleflerinin bir kısmına ek vergi getirilmesi ile ilgili değerlendirmede bulundu.

TÜRMOB Genel Başkanı Sayın Emre Kartaloğlu, yaptığı yazılı açıklamada, ''2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde istisna ve indirim beyan eden şirketlerden bir defaya mahsus olmak üzere yüzde 10 ek vergi alınmasını öngören bir teklif Genel Kurul'da kabul edildi.

Bazı istisna kazançlar ek vergiye tabi tutulurken, bazı istisna kazançlar ise ek verginin dışında tutulmuştur. Buradaki ayrımın önemli tartışmalara yol açacağı ve yatırım yapma arzusuna olumsuz etki yapabilecektir.

Yaşadığımız bu zorlu süreçte, hepimiz elimizi taşın altına koymalıyız. Bu yönde toplumun hiçbir kesiminde tereddüt olduğunu düşünmüyoruz. Bu kapsamda elbette yeni vergiler getirilebilir. Ancak geçmişe yönelik vergileme yerine modern vergileme ilkelerine de uygun olarak cari yıl ve dönemler için yeni vergiler getirilmeli.

Yapılan bu düzenleme; özellikle ülkemizde yatırım yapmalarını teşvik ettiğimiz ve bu suretle önceki yıllarda yatırımlarına başlayan ve bu başlanılan dönemde, vergi otoritesi tarafından kendilerine kazançlarının vergiden istisna olacağı, önemli vergisel avantajlar sağlanacağı belirtilen üretici ve sanayicimize, girişimcilerimize verilmiş olan imkanların şimdi Ek Vergi adı altında geriye alınması anlamına gelmektedir.

2022 İÇİN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİMİZİN BİR KISMINA EK VERGİ GETİRİLDİ!

Cumhuriyet tarihimizin en geniş kapsamlı yapılandırma düzenlemesi olarak kamuoyuna ilan edilen Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlandı.

Kamuoyunun önemli bir kısmı 2022 yılı için de matrah artırımı olacağı beklentisine girmişken gece yarısı sürprizleri ile Genel Kurulda, Plan Bütçe Komisyonunda gündeme gelmeyen ve kamuoyu ile detaylı bir istişaresi ve görüş alışverişi yapılmadan bazı Kurumlar Vergisi Mükelleflerimiz için yüzde 10 ek vergi geldi!

İlgili yasanın genel kurula gelmesinden önce; basına yansıyan haberlerde, iş dünyası ve kamuoyundan gelen yoğun talepler üzerine, 2022 yılının matrah ve vergi artırımı kapsamına alınacağı belirtiliyordu. Kamuoyu bu konuda büyük bir beklentiye girdi. Ancak, sonuç hiç de beklenilen gibi olmadı, 2022 yılı matrah ve vergi artırımı kapsamına alınmadığı gibi, 2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde istisna ve indirim beyan eden şirketlerden bir defaya mahsus olmak üzere yüzde 10 ek vergi alınmasını öngören bir teklif Genel Kurul'da kabul edildi.

EK VERGİ HANGİ AMAÇLA GETİRİLDİ?

Sürpriz ek vergi, Kahramanmaraş depreminin oluşturduğu olumsuz etkilerin giderilmesi ve afetzede vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarının karşılanması ve bölgenin yeniden inşasına kaynak sağlamak amacıyla getirilmiş bulunuyor.

GENEL KURULDA KABUL EDİLEN DÜZENLEME İLE EK VERGİ ESASEN İKİ UNSUR ÜZERİNDEN ALINACAK!

1.GRUP: Kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarlarının bir kısmı.

2.GRUP: İndirimli kurumlar vergisine tabi matrahların tamamı.

Bu amaçla, 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde, 'zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimler' ile 'kazancın bulunması halinde indirilebilecek istisna ve indirimler' bölümlerinde gösterilerek kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile 'Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar' üzerinden tek seferlik yüzde 10 oranında ek vergi alınması öngörülüyor.

TÜRMOB olarak esasen bu ikinci hususun çok büyük TİTİZLİKLE göz önünde bulundurulması gerektiğini değerlendiriyoruz. Zira, İndirimli Kurumlar vergisine tabi matrah uygulaması; özellikle YATIRIM TEŞVİK BELGESİ sahibi olan ve ülkemizde istihdamı, üretimi artırması amacıyla önceki yıllardan beri TEŞVİK EDİLMESİ kararlaştırılmış ve buna göre yatırımlarını yapmaya başlamış olan yatırımcılarımız ve yeni dönemde yatırım yapacak yeni yatırımcılarımızın yatırım kararlarına olumsuz etki edebileceği hatta var olan bazı yatırımcılarımızın bir kısım yatırımlarını ülke dışına dahi çıkartabilmesi riskini barındırdığını düşünüyoruz.

İSTİSNA VE İNDİRİMLERDEN YA DA YATIRIMLARI NEDENİYLE İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ MATRAHI UYGULAMASINDAN YARARLANMAYAN KURUMLAR EK VERGİ ÖDEMEYECEK!

 

2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde istisna ve indirim beyan etmeyen ve kurum kazancından düşmeyen, Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanmayan mükellefler yüzde 10 ek vergi ödemeyecek.

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ EK VERGİ KAPSAMINA ALINMADI!

Ayrıca getirilen düzenleme şirket şeklinde faaliyet göstermeyen bireysel gelirleri olan Gelir Vergisi Mükelleflerinden EK VERGİ alınmayacağı belirtilmektedir.

Oysaki bireysel geliri önemli tutarları bulan bazı gelir vergisi mükellefleri için (Örneğin: önemli bir tutarın üzerinde faiz geliri elde edenler) de ince bir çalışmayla kapsama alınabilir ve toplumun tüm kesiminin sürece dâhil olması sağlanabilirdi.

Şimdiki düzenleme sadece şirketleri (kurumlar vergisi) mükelleflerini dikkate alınca, şirketleşme ve kurumsallaşma seviyemize de olumsuz etkiler yaratabileceğini değerlendiriyoruz.

BAZI İSTİSNA KAZANÇLAR EK VERGİYE TABİ TUTULURKEN BAZI İSTİSNA KAZANÇLAR İSE EK VERGİNİN DIŞINDA TUTULMUŞTUR. BURADAKİ AYRIMIN ÖNEMLİ TARTIŞMALARA YOL AÇACAĞI VE YATIRIM YAPMA ARZUSUNA OLUMSUZ ETKİ YAPABİLECEĞİNİ DEĞERLENDİRİYORUZ

İlk bakışta Kurumların kazançlarından indirdiği tüm istisna ve indirim unsurlarının Ek Vergi kapsamına alınmış olduğunu düşünebiliriz. Ancak Genel kurulda kabul edilen metne dikkatlice baktığımızda bazı istisna ve indirimlerden ek vergi alınmayacağı özellikle belirtiliyor.

Ek vergi alınmayacak istisna ve indirim unsurlarını şu şekilde belirtebiliriz:

-Kooperatiflerde risturn istisnası (KVK. Mad. 5/1-i),

-Sat - Kirala - Geri Al işlemlerinden doğan kazanç istisnası (KVK Mad. 5/1-j),

-Kira sertifikası ihracı amacıyla varlık ve hakların satışından doğan kazanç istisnası (KVK. Mad. 5/1-k),

-Kur Koruma Hesapları (KKM) hesaplarından sağlanan kazançlara ilişkin istisna (KVK. Mad. Geçici 14),

-Sponsorluk harcamalarına ilişkin indirim (KVK. Mad. 10/1-b),

-Makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardım indirimi (KVK. Mad. 10/1-c),

-Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi yapımı veya bu tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardım indirim (KVK. Mad. 10/1-ç),

-Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardım indirimi (KVK. Mad.10/1-d),

-Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan bağış ve yardım indirimi (KVK. Mad. 10/1-e),

-Türkiye Kızılay Derneğine ve Yeşilay Cemiyetine yapılan nakdi bağış ve yardımlara ilişkin indirim (KVK. Mad. 10/1-f),

-Girişin sermayesi fonu indirimi (KVK. Mad. 10/1-g),

-Korumalı işyeri indirimi (KVK. Mad. 10/1-h),

-Yatırım indirimi istisnası (GVK. Mad. Geçici 61),

-İlgili özel Kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar.

Ek verginin dışında bırakılan bu istisna ve indirim unsurlara baktığımızda; maalesef burada da izahında zorlanacağımız bir ayrım yapılmış durumda.  Zira bazı istisna kazançlar üzerinden Ek vergi alınacak olmakla birlikte Kamuoyunun da dikkatini çekeceği ve büyük tartışmalara yol açacak bazı istisna ve indirimlerin ise (Örneğin: KKM hesaplarından elde edilen kazançlar) Ek Vergiye tabi tutulmayacağını ancak yatırımları teşvik etmek amacıyla vergi mevzuatımıza dâhil edilmiş olan yatırımcılarımıza önemli katkılar, avantajlar sağlayan unsurlardan ise Ek vergi alınacağını görüyoruz.

Yapılan düzenlemeye baktığımızda, yatırım teşvik belgesi alarak yatırıma başlayan tüm yatırımcıların aynı şekilde değerlendirilerek ek vergiye tabi tutulmakta olduğunu görüyoruz. Oysaki alınan yatırım teşvik belgelerinde bazı mükellefler örneğin: % 100 yatırıma katkı tutarından yararlanırken bazı mükellefler için bu oran % 30?lar seviyesine kadar inmektedir. Bu nedenle burada yatırımların niteliği, bölgesi, tamamlanma durumu, istihdama katkısı gibi önemli kriterler dikkate alınarak bir ayrım yapılmalıydı.

GEÇMİŞE YÖNELİK EK VERGİYİ YANLIŞ BULUYORUZ!

Yaşadığımız bu zorlu süreçte, hepimiz elimizi taşın altına koymalıyız. Bu yönde toplumun hiçbir kesiminde tereddüt olduğunu düşünmüyoruz. Bu kapsamda elbette yeni vergiler getirilebilir. Ancak geçmişe yönelik vergileme yerine modern vergileme ilkelerine de uygun olarak cari yıl ve dönemler için yeni vergiler getirilebileceğini değerlendiriyoruz.

Yapılan bu düzenleme; özellikle ülkemizde yatırım yapmalarını teşvik ettiğimiz ve bu suretle önceki yıllarda yatırımlarına başlayan ve bu başlanılan dönemde, VERGİ OTORİTESİ tarafından kendilerine kazançlarının vergiden istisna olacağı, önemli vergisel avantajlar sağlanacağı belirtilen üretici ve sanayicimize, girişimcilerimize verilmiş olan imkânların şimdi EK VERGİ adı altında geriye alınması anlamına gelmektedir.

Esasen bu durum girişimcilerimizin yatırım kararlarını alırken dikkate aldığı önemli bir hukuki prensip olan HUKUKİ GÜVENLİK ilkesine de örtüştüremiyoruz. Oyun başladıktan sonra oyunun kurallarının değiştirilmemesi genel kabul edilen bir prensiptir. Bu durum, kanaatimizce ülkemizde yatırım yapacak yeni yatırımcıları yatırım yapma konusunda olumsuz etki edecek ve hatta mevcut yatırımların civar ülkelere dahi kaymasına yol açabileceği değerlendirilmektedir.

Bu nedenle, hesap dönemi kapanmış olan 2022 yılı yerine 2023 ve sonraki yıllar için böyle bir düzenleme yapılması halinde daha uygun olacağını değerlendiriyoruz.

GETİRİLEN DÜZENLEMEDEN KAÇ MÜKELLEF ETKİLENİYOR VE NE KADARLIK BİR EK VERGİ TAHSİLATI OLACAK!

Esasen bu konuda elimizde net bir rakama ulaştıracak istatistiklere sahip değiliz. Bu konuda her bir istisna ve indirim unsurundan kaç adet mükellefin yararlanmış olup olmadığının kamuoyu ile paylaşılmasının da bu sorulara cevap verilebilmesi bakımından gerekli olduğunu değerlendiriyoruz.

Hazine ve Maliye Bakanlığı her yıl Vergi Harcamaları Raporu yayınlıyor. Bu raporda esasen, vergiye tabi kazançların hesabında ne kadarlık bir İSTİSNA veya İNDİRİMİN sağlandığına ilişkin sadece vergi türleri bazında ve toplam tutarlara yer verildiğini, detay bazında (kaç mükellef, hangi indirim ve istisnadan ne tutarda yararlanmış olduğuna ilişkin) ise rakamlara yer verilmediğini görüyoruz.

           Kanunlaşma süreci devam eden bu düzenlemenin yeniden değerlendirilmeye tabi tutulmasında yarar olacağını görüşündeyiz.'' ifadelerine yer verdi.